အေတြးအေခၚ ဆိုသည္မွာ....

၂ဝ၁၁ခုႏွစ္၊ၾသဂုတ္လ ၁၈ရက္ေန႕က ကြယ္လြန္ခဲ့သည့္ ဆရာႀကီး ေဒါက္တာနႏၵာ သိန္းဇံ ယခုဆိုလွ်င္ ၂ ႏွစ္ေက်ာ္ဝန္းက်င္ပင္ ႐ွိခဲ့ၿပီျဖစ္၏။ ဆရာႀကီး ကြယ္လြန္သြားျခင္း ကို စာေပအသိုင္းအဝိုင္းႏွင့္ပညာရွင္ အသိုင္းအဝိုင္းတို႔က အလြန္ႏွေျမာတသ ျဖစ္ၾကရသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္နည္း ဆိုေသာ္ ဆရာႀကီးကို ထူးျခားရိုးသား ထက္ျမက္ေသာ အေတြးအေခၚပညာရွင္ အျဖစ္ယူဆထားေသာေၾကာင့္ဟုဆိုႏိုင္မည္ ထင္ပါသည္။ယူဆထားသည့္အတိုင္းတကယ့္ ရွားပါးေသာအေတြးအေခၚပညာရွင္လည္းမွန္ပါေပ သည္။တစ္ေခတ္တြင္တစ္ေယာက္ ဟုဆိုရေလာက္ေအာင္ထူးခြၽန္သူလည္းျဖစ္သည္။သို႔ျဖစ္လွ်င္ အေတြးအေခၚဆိုသည္မွာ အဘယ္နည္းဟု သိဖို႔လိုအပ္ပါ၏။ စာေပ အသိုင္းအဝိုင္းႏွင့္ ပညာရွင္ပညာတတ္ အပါ အဝင္ လူအမ်ားစုက အေတြးအေခၚဟူ ေသာ အနက္အဓိပၸာယ္ကို ေကာင္းေကာင္း သေဘာေပါက္ၾကပါသည္။ သို႔ေသာ္ လူ
အနည္းစုကမူ အေတြးအေခၚဟူေသာ ေဝါဟာရ၏ အနက္အဓိပၸာယ္ကို အတြင္းက် က် သိခ်င္မွသိေပလိမ့္မည္။တစ္ခါက ေက်းလက္ေဒသတစ္ခုတြင္ စာေရးသူသည္ လူငယ္လူရြယ္မ်ားႏွင့္ စကား စျမည္ေျပာရင္း ဆရာႀကီးနႏၵာသိန္းဇံ၏ စာအုပ္အေၾကာင္းသို႔ ေရာက္သြား၏။
ထို႔ ေၾကာင့္စာေရးသူကနႏၵာသိန္းဇံဟာ တကယ့္ အေတြး အေခၚသမားပဲဟု ဆိုလိုက္မိ၏။ထိုအခ်ိန္တြင္ေဘးနား၌ထိုင္၍ ၿငိမ္သက္ နားေထာင္ေနေသာ အဘြားအို တစ္ေယာက္ က ”အေတြးအေခၚသမားဆိုတာ ဘာလဲ” ဟုေမး၏။ စာေရးသူလည္း အလြယ္တကူၿပီး ေစလိုသျဖင့္ ”ေတြးတတ္စဥ္းစားတတ္တာကို ေျပာတာ”ဟုျပန္ေျဖလိုက္ရာ”အို-ေတြးေတာ တာစဥ္းစားတာေတာ့တို႔လည္းလုပ္တတ္ပါ တယ္ ေအ့၊ ဒီေန႔ဘာလုပ္မယ္၊မနက္ျဖန္ ဘယ္သြား မယ္၊ဒီမနက္ဘာခ်က္မယ္၊ ဒီညဘာစားမယ္နဲ႔ ငါတို႔လည္း ေတြးေတာစဥ္းစားတတ္သားပဲ” ဟူ ေသာ စကားေၾကာင့္ ငိုရမလို ရယ္ရမလို ျဖစ္သြား၏။ဟုတ္ပါသည္။ လူမွန္လွ်င္ သူသူငါငါ အားလုံး သာမန္အားျဖင့္ ေတြးေတာစဥ္းစား တတ္ၾကပါသည္။ သို႔ျဖစ္လွ်င္ ဤေနရာနယ္ ပယ္၌ ဆိုလိုေသာ ေတြးေခၚစဥ္းစားမႈ ဆို သည္မွာ အဘယ္နည္း။ အဘယ္ကဲ့သို႔ ေတြး ေခၚစဥ္းစားမႈမ်ားကို ဆိုလိုသနည္း။ရွင္းရွင္း လင္းလင္း သိရန္လိုအပ္ပါသည္။ ေတြးေခၚ စဥ္းစားမႈ၏ အဓိပၸာယ္ကို နားလည္သေဘာ ေပါက္ပါမွ အေတြးအေခၚပညာရွင္ ဟူေသာ ေဝါဟာရ၏ အနက္အဓိပၸာယ္ကိုလည္း ရွင္းလင္းစြာ သိႏိုင္ေပမည္။အေတြး အေခၚတည္းဟူေသာ ဒႆနိ ကေဗဒပညာရပ္သည္ဂရိႏိုင္ငံမွစတင္ေပါက္ ဖြားလာသည္ဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။ ယင္းကို အဂၤလိပ္က Philosophy ဟု ေခၚ၏။ထိုေဝါဟာရ ကို ျမန္မာပညာရွင္တို႔က ပညာရပ္ေဝါဟာရအေနျဖင့္ ဒႆနိက ေဗဒဟု ျပန္ဆိုသုံးစြဲၾကပါသည္။ ထိုျပန္ဆို သုံးစြဲေသာ ေဝါဟာရမွာ ျမန္မာစကားစစ္စစ္ မဟုတ္ေပ။ ပါဠိေဝါဟာရသာျဖစ္ၿပီး အေျဖာင့္ အဓိပၸာယ္မွာ ၾကည့္ျခင္းျမင္ျခင္း သို႔မဟုတ္သိျမင္ျခင္းဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။ ယင္းကိုပင္ အေတြးအေခၚဘာသာရပ္၊ အေတြးအျမင္ဘာသာ ရပ္ဟု ျမန္မာမႈ စစ္စစ္ျပဳၾကပါသည္။စာေရးသူကား အေတြးအေခၚ ဟူ ေသာ ေဝါဟာရထက္အေတြးအျမင္ဟူေသာ ေဝါဟာရကို ပိုမိုႏွစ္သက္ပါသည္။အေတြး အေခၚဟူေ သာေဝါဟာရမွာ ေတြးေတာ စဥ္းစားမႈကိုသာ ကိုယ္စားျပဳၿပီး ထိုးထြင္း သိျမင္ျခင္းကို ရာႏႈန္းျပည့္ မေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္သလိုထင္ရ၏။ ေတြး႐ံုသာေတြး၍ မသိမျမင္လွ်င္ အႏွစ္သာရမရွိေခ်။ ေတြးေတာ စဥ္းစား၍ အသိအျမင္ကို ေပးစြမ္း ႏိုင္မွသာ အႏွစ္သာရရွိပါသည္။အေတြးအျမင္ဟူေသာ ေဝါဟာရ သည္ ေတြးေတာဆင္ျခင္ျခင္းကို သာမက သိျမင္ျခင္းကိုပါ ထင္ဟပ္ ေစႏိုင္သည္ဟုယူဆေသာေၾကာင့္ အေတြးအေခၚဟူေသာ ေဝါဟာရ ထက္ ပိုႏွစ္သက္ပါသည္။ ေတြးေခၚမႈဆိုသည္မွာ သူသူငါငါ ေန ႔စဥ္ ေတြးေတာ စဥ္းစားသကဲ့သို႔ ဘာလုပ္မည္၊ ဘယ္သြားမည္၊ ဘာစားမည္၊ ဘာဝတ္မည္ ဟူေသာ သာမန္အေတြးမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ ထို႔ထက္ျမင့္မားေသာ အေတြးမ်ိဳး ကိုသာ ဆိုလို ေၾကာင္း သိႏိုင္ပါသည္။ စာေရးသူ ေတြးမိသေလာက္ ေျပာရလွ်င္ အေတြးအျမင္ (ဒႆ နိက) ဆိုသည္မွာ-
 (၁) ဘဝကို (လူေနမႈဘဝကို) တိုး တက္ေစႏိုင္ေသာ သေဘာတရားမ်ား၊
    (၂) ကိုယ္က်င့္တရား ေကာင္းမြန္ ျမင့္ ျမတ္ေရးကို ဦးတည္ေသာ မူဝါဒမ်ား၊
    (၃) ရႈပ္ေထြးေသာ (ပေဟဠိဆန္ေသာ) ျပႆနာတို႔ကို အေျဖရွာေပးႏိုင္ေသာ အခ်က္အလက္မ်ား၊
    (၄) စဥ္းစားဆင္ျခင္ဥာဏ္ကို မွန္ကန္ ေျဖာင့္မတ္ေစႏိုင္ေသာ နီတိက်င့္ဝတ္မ်ား၊
    (၅) အသိဥာဏ္ကို ရင့္က်က္ေစ ႏိုင္ေသာ နည္းလမ္းဥပေဒသမ်ား
ဟူေသာ အခ်က္အလက္တို႔ တိုက္ရိုက္ အားျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ သြယ္ဝိုက္ေသာ အားျဖင့္ျဖစ္ ေစ ပါဝင္ဆက္စပ္ေနရမည္။ ၿခဳံငုံ၍ ေျပာရ လွ်င္ လူ႔ဘဝလူ႔ေလာက ေကာင္းက်ိဳး ကို ျမႇင့္ တင္ေပးႏိုင္ေသာအသိအျမင္တို႔ကို ေပးစြမ္း ႏိုင္သည့္ေလာကအျမင္အယူအဆသေဘာ တရားခံယူခ်က္မ်ား ပါဝင္ေနရပါမည္။ သို႔မွသာ အေတြးအေခၚ (သို႔မဟု တ္) အေတြး အျမင္ဟု ေခၚဆိုႏိုင္ေပမည္။အေတြးအေခၚပညာရွင္(ဒႆနိက ေဗဒ ပညာရွင္)ဆိုသည္မွာ ထုိအေတြးအျမင္မ်ိဳးကို ပိုင္ႏိုင္ကြၽမ္းက်င္၍ ေဖာ္ထုတ္တင္ျပ တတ္သူတို႔ ျဖစ္ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ျခြင္းခ်က္ ကား ရွိေပလိမ့္မည္။ ပိုင္ႏိုင္ကြၽမ္းက်င္သည္ ဆိုရာ၌ ယခင္ရွိႏွင့္ၿပီးေသာ၊ ေရွးလူတို႔ ေဖာ္ ထုတ္တင္ျပထားေသာ၊ အေဟာင္း အေဟာင္း ေသာ သေဘာတရားမ်ား၊ အယူအဆမ်ားကို သာ ပိုင္ႏိုင္ကြၽမ္းက်င္ရမည္ မဟုတ္ေခ်။ အေဟာင္းမွ ခြဲထြက္၍ အသစ္အသစ္ေသာ နည္းလမ္းဥပေဒသတို႔ကို ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္ တင္ျပႏိုင္စြမ္းလည္း ရွိရပါမည္။အေဟာင္းမွ ခြဲမထြက္ႏိုင္လွ်င္လည္း အေဟာင္းကို မူတည္၍ အသစ္ထပ္မံ ျဖည့္စြက္ႏိုင္သည့္ အေနအထား၌ ရွိရမည္ ဟု ယူဆပါသည္။ ထိုမွ်မက ေခတ္ႏွင့္စနစ္ႏွင့္ ေလ်ာ္ညီေသာ အေတြးအျမင္မ်ိဳးလည္း ျဖစ္ရပါမည္။အကယ္၍သာ အေဟာင္းထဲက အေဟာင္းမ်ားျဖစ္ေသာ အေတြး အျမင္တို႔ ကိုသာ နားလည္သေဘာေပါက္႐ုံ၊ တတ္ ေျမာက္ကြၽမ္းက်င္ရုံမွ်ျဖင့္ အေတြးအေခၚ ပညာရွင္ (ဒႆနိကေဗဒပညာရွင္)ဟု သတ္မွတ္ရမည္ဆိုလွ်င္ ျမန္မာတြင္ သာမက ကမၻာတြင္ပါဒႆနိကေဗဒပညာရွင္မ်ား ေျခခ်င္းလိမ္ေအာင္ မ်ားျပားေနေပေတာ့ မည္။ အေၾကာင္းကား ျမန္မာႏွင့္ကမၻာတြင္ ဒႆနိကေဗဒပညာရပ္ျဖင့္ ဘြဲ႔ဒီဂရီ ပိုင္ဆိုင္ထားသူတို႔ မ်ားစြာရွိေနၾကသည္ မဟုတ္ေလာ။ဆရာႀကီးနႏၵာသိန္းဇံသည္ကား ျမန္မာ ျပည္သူျပည္သားႏွင့္ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ အတြက္သာမက ကမၻာ သူကမၻာသားတို႔ အတြက္ပါ သစ္လြင္လတ္ဆတ္ေသာ အေတြးအျမင္ အယူအဆဒႆနမ်ားကို ေမြးဖြားရွင္သန္ ေဖာ္ထုတ္တင္ျပႏိုင္ခဲ့သူဟု ဆိုႏိုင္သည္။ တခ်ိဳ႕တစ္ဝက္ ကို တင္ျပရ မည္ဆိုလွ်င္ ‘သခႋ်ဳင္းႏွင့္ တူတဲ့ မိတ္ေဆြ’ ဟူေသာ စကား၊ ‘စိတ္ဓာတ္ဆိုတာ က်ေပ်ာက္လို႔ရတဲ့အရာ မဟုတ္ဘူး ျပန္ေကာက္’ ဟူေသာစကား၊ ‘ျပည့္စုံျခင္း ဆုံးရႈံးျခင္းဆိုတာ ႀကီးက်ယ္ ျမင့္ျမတ္တဲ့ သူေတြ အတြက္သာ ျဖစ္တယ္’ ဟူေသာစကားႏွင့္ ‘ေလာကမွာ အလြယ္ကူဆုံးက ဆိုဆုံးမျခင္းျဖစ္ၿပီး အခက္ခဲဆုံးက နားလည္ မႈေပးျခင္းပဲ၊ ဒါေပမဲ့ လူႀကီး ေတြက လူငယ္ေတြကို အလြယ္ဆုံး အရာ သာ ေပးေလ့ရွိၿပီး အခက္ဆုံးကိုေတာ့ ေပးေလ့မရွိၾကဘူး’ အစရွိေသာ စကားမ်ိဳးတို႔ ျဖစ္သည္။
ဤစကားတို႔သည္ ေလာကႏွင့္ လူသား တို႔အတြက္ မ်ားစြာအက်ိဳးျပဳႏိုင္သည့္ သစ္ လြင္လတ္ဆတ္ေသာ အေတြးအျမင္မ်ား ျဖစ္ ၾကပါသည္။ ဤအေၾကာင္းေၾကာင့္ပင္ ပညာ  ရွင္တခ်ိဳ႕က ”အေနာက္တိုင္းတြင္ ‘Playto is philosophy’ဟု ဆိုၾကသလို ျမန္မာျပည္ တြင္လည္း  ‘Nandar Thein Zan is philosophy’  ဟု ဆိုထိုက္ေ ၾကာင္း မွတ္ယူထား ၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဒႆနိကေဗဒပညာ ရွင္မွန္လွ်င္ ထိုကဲ့သို႔ေသာ အေတြးအျမင္ မ်ိဳးကို ဖန္တီးထုတ္လုပ္ႏိုင္စြမ္း ရွိရပါမည္။ဆရာႀကီးဦးနႏၵာ သိန္းဇံ၏ ဂုဏ္ ေက်းဇူးကို အမွတ္ရလ်က္…။အေတြးအျမင္ျဖင့္ ေလာကေကာင္းက်ိဳး ကို သယ္ပိုးႏိုင္ၾကပါေစ..။